“Onze planeet wordt geconfronteerd met een “triple planetary crisis”-klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en vervuiling-en uitputting van hulpbronnen kan daar nog als vierde crisis aan worden toegevoegd. De zorg is een grote verbruiker van grondstoffen en energie vanwege onder meer de inzet van geavanceerde technologie, vergaande aandacht voor het beheersen van risico’s en een focus op efficiëntie. Systeemveranderingen zijn nodig om goede gezondheidszorg opnieuw te definiëren als ecologisch duurzaam, waarbij een lagere impact wordt gebalanceerd met zorguitkomsten, veiligheid, kosten en werkdruk. Innovaties in inkoop kunnen helpen om die systeemverandering te realiseren.”
Dit stelt prof.dr.ir. Erik van Raaij in zijn oratie Morgen inkopen: Planetaire gezondheid integreren in inkoop in de zorg. Op woensdag 4 juni aanvaardt hij de leerstoel ‘Sustainable Procurement in Health Care’ aan Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM) en Rotterdam School of Management (RSM).
“Wereldwijd is de gezondheidszorg verantwoordelijk voor 4,5% van de uitstoot van broeikasgassen, waarbij de zorgsector in Nederland 7,3% van de uitstoot en 13% van de materiaalwinning voor zijn rekening neemt. De zorgsector draagt aanzienlijk bij aan de planetaire crisis door haar hoge verbruik van producten en materialen, energiegebruik en afvalproductie. Hierdoor ontstaat een paradox waarbij het verbeteren van de menselijke gezondheid de gezondheid van de planeet schaadt.”
De leerstoel van Van Raaij richt zich op hoe de inkoop zodanig kan worden georganiseerd en beheerd dat de bedrijfsvoering van ziekenhuizen (en andere zorginstellingen) duurzamer en circulair wordt. “Een ontwerpbenadering kan worden gebruikt om actie te ondernemen, te beginnen met het identificeren van organisaties of processen met een hoge impact, het pinpointen van ecologische ‘hotspots’, het ontwikkelen van interventies met tools zoals de R-ladder, het implementeren van interventies, en het meten van de effecten, waarna bevindingen wereldwijd worden gedeeld.”
Samenwerking
“Inkoopbeslissingen beïnvloeden sterk de ecologische voetafdruk van een zorgorganisatie. Inkopers fungeren als adviseurs en procesbegeleiders, slaan een brug tussen leveranciers en interne vraag, en beïnvloeden beslissingen door middel van het stellen van kritische vragen, het ontwikkelen van beoordelingscriteria, innovatieve contracten en het ‘scouten’ van duurzame oplossingen in de leveranciersmarkt. Samenwerking tussen inkoopprofessionals is cruciaal, aangezien leveranciers nu met uiteenlopende duurzaamheidsverzoeken worden geconfronteerd. Gecoördineerde inspanningen, zoals de Net Zero-strategie van de National Health Service (NHS) in Engeland, kunnen zorgketens in lijn brengen met gemeenschappelijke duurzaamheidsdoelen, mogelijk zelfs op Europees niveau.”
“Een toekomstig duurzaam ecosysteem in de zorg zou herbruikbare apparaten en instrumenten moeten prioriteren, het verbruik van nieuwe niet-hernieuwbare materialen minimaliseren en nieuwe waardemodellen stimuleren die afstappen van lineaire materiaalstromen. Een aantal belangrijke veranderingen moet worden ingezet. Eindgebruikers moeten overtuigd zijn om meer herbruikbare producten te gebruiken, circulaire productstromen moeten worden geïmplementeerd, en diverse stakeholders moeten nieuwe vaardigheden ontwikkelen. Verder zijn meer gegevensdeling, producttracking, ondersteunende regelgeving, en ’true costing‘ nodig. Ook moet er meer ruimte komen voor preventie en ’nature-based solutions’. Duurzame inkooppraktijken zijn nodig, waarbij ook verzekeraars duurzaamheid in beslissingen integreren en systeemtransities beïnvloeden.”
Symposium
Voorafgaand aan de oratie vindt het symposium ‘Sustainability by design: Embedding environmental care in the healthcare value chain’ plaats. Iedereen is van harte welkom het symposium en de inaugurele rede bij te wonen. Het volledige programma vindt u op onze website. Beide zijn Engelstalig.
Over prof.dr.ir. Erik van Raaij
Erik van Raaij is hoogleraar duurzame inkoop in de gezondheidszorg aan Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM) en Rotterdam School of Management (RSM) van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn huidige onderzoek richt zich op zorginkoop, inkoop voor de zorg, duurzaamheid en circulariteit, leveranciersrelaties, en empirische onderzoeksmethoden. Zijn onderzoek is gepubliceerd in diverse internationale wetenschappelijke tijdschriften, waaronder Health Policy, European Journal of Health Economics, International Journal of Integrated Care, Organization Science, Journal of Management Studies, Journal of Business Ethics, Journal of Purchasing and Supply Management, and Journal of Supply Chain Management.
Erik is Senior Associate Editor bij de Journal of Purchasing and Supply Management. Hij is een geëngageerd spreker op onderwerpen zoals duurzaam inkopen in de zorg, value-based healthcare, vertrouwen en opportunisme in leveranciersrelaties, en ethiek en integriteit in wetenschappelijk onderzoek. Begin dit jaar is hij ook benoemd tot Medical Delta hoogleraar met een aanstelling aan de faculteit Industrial Design Engineering van de TU Delft.
- Gerelateerde content
