Van AI-gegenereerde podcasts tot geavanceerde feedback- en beoordelingstools: docenten zetten AI steeds vaker op een positieve en constructieve manier in. In dit artikel vertellen drie docenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) hoe zij op hun eigen manier Generatieve AI (GenAI) gebruiken in het onderwijs.
“Experimenteren met GenAI is nodig om onderwijs naar het volgende niveau te tillen, maar doe het wel op een verantwoorde manier en betrek de juiste mensen vroegtijdig binnen de EUR.’’
Generatieve AI aan de EUR
Generatieve AI (GenAI) is een vorm van kunstmatige intelligentie die in staat is om actief nieuwe content te creëren, zoals tekst, afbeeldingen, muziek of video's, op basis van de gegevens waarmee het is getraind. De snelle veranderingen op het gebied van GenAI in de afgelopen jaren hebben aanzienlijke impact gehad in het (hoger) onderwijs. Binnen universiteiten richt het debat zich (terecht) vooral op de uitdagingen: hoe waarborgen we bijvoorbeeld de validiteit van beoordelingen en hoe zorgen we ervoor dat studenten essentiële basisvaardigheden, zoals kritisch denken en academisch schrijven, blijven ontwikkelen? Tegelijkertijd zien we een andere beweging ontstaan: docenten en onderwijsondersteunend personeel experimenteren steeds vaker met GenAI-tools om hun onderwijs te verrijken en hun dagelijkse werk te ondersteunen.
Aan de EUR is die ontwikkeling duidelijk zichtbaar in initiatieven zoals het recent gelanceerde AI Teaching Fellowship (CLI), het Generative AI for Research Programme (ERS), en talloze evenementen, waaronder de GenAI Monthly Meetups (CLI). Ook op individueel niveau zetten steeds meer EUR-docenten GenAI in, op kleine of grote schaal, binnen hun onderwijspraktijk.
Binnen deze context belichtten we drie concrete AI-toepassingen: GenAI als feedback-en beoordelingstool, een AI-gegenereerde podcast en AI-gedreven prototyping. Deze voorbeelden zijn allesbehalve representatief voor de mogelijkheden van GenAI binnen het hoger onderwijs. We hopen daarom ook om bovenal docenten en onderwijsondersteunend personeel te inspireren en aan te zetten tot reflecteren.
Toepassing 1: GenAI als feedback-en beoordelingstool
Sinds 2023 zet dr. Nick Koning (ESE), docent van het vak Inleiding tot Programmeren, GenAI in als feedback-en beoordelingstool. Aanvankelijk experimenteerde Nick met het idee om studenten in zijn vak met GenAI te laten werken, maar die insteek verschoof echter snel naar een focus op GenAI voor beoordelen, nadat vroege experimenten veelbelovende uitkomsten opleverden.
De ontwikkeling van zo'n toepassing vergt een rigoureus proces, met veel experimentatie en continue verfijning van de prompt. “Het was heel veel gepuzzel en testen om de prompt zo te krijgen dat er een zinnige uitkomst uitkomt en het beoordelingsniveau klopt. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat AI studenten bijvoorbeeld beoordeelt alsof ze professionele programmeurs zijn,” vertelt Nick. Uit de experimenten bleek daarnaast bijvoorbeeld dat het belangrijk is om AI eerst feedback te laten geven voordat punten worden toegekend. Anders gebruikt AI de feedback om de toegekende punten te verantwoorden.
Het tentaminering-en beoordelingsproces verloopt significant anders in het Inleiding tot Programmeren vak sinds de introductie van GenAI als beoordelingstool. Studenten leveren hun tentamen of opdracht in via Canvas en binnen enkele minuten ontvangen ze een (voorlopig) cijfer en uitgebreide AI-gegenereerde feedback. Na afloop beoordelen Nick of de TA’s de opdracht zelf, waarbij de AI-gegenereerde feedback vooral dient als double-check om te voorkomen dat belangrijke informatie over het hoofd wordt gezien. “Over het algemeen is de kwaliteit [van AI-gegenereerde feedback en beoordeling] ontzettend goed. Er zitten wel eens kleine foutjes in, vaak doordat het bijvoorbeeld te streng beoordeelt, maar het zijn geen echte fouten,” aldus Nick. Ook merkte hij dat AI een stuk objectiever beoordeelt, mede doordat systematische verschillen tussen TA’s of docenten, en andere menselijke fouten wegvallen. “De kwaliteit van beoordelen wordt er dus zeker niet slechter op.”
Impressie GenAI als feedback-en beoordelingstool - Prompts en AI feedback
Nick geeft aan dat de efficiëntie en tijdswinst die GenAI oplevert ervoor kunnen zorgen dat docenten weer kunnen focussen op de kern van het onderwijs. Deze voordelen bieden docenten ook meer vrijheid in de keuze van toetsvormen, waardoor het mogelijk wordt om (alternatieve) toetsvormen in te zetten die (mogelijk) een accurater beeld geven van de voortgang en kennis van studenten. Voor studenten zijn de voordelen eveneens duidelijk: “Ervaring leert dat studenten niet naar tentameninzages komen. Het tentamen is dan al drie weken geleden en studenten weten vaak al niet meer precies waarover het ging,” vertelt Nick. De inzet van GenAI als feedbacktool zorgt ervoor dat iedere student direct, uitgebreide kwalitatieve en persoonlijke feedback ontvangt. Ook bij oefententamens hebben studenten de mogelijkheid om AI-gegenereerde feedback te krijgen, en zo vroegtijdig inzicht in hun voortgang te verwerven. Volgens Nick kan deze toepassing dan ook een belangrijke bijdrage leveren aan het bevorderen van het leerproces.
Toepassing 2: AI-gegenereerde podcast
Negen maanden geleden lanceerde prof.dr. Klaus Heine (ESL), met ondersteuning van student-assistent Jennifer Groot (ESL), de AI-gegenereerde podcast Digital Governance. In deze podcast worden wetenschappelijke onderzoeksartikelen, die zich richten op de juridische en institutionele regels die het kader van digitalisering vormgeven, besproken. Het project heeft een duidelijke doelstelling: complexe wetenschappelijke inzichten toegankelijk maken voor studenten en het breder publiek.
AI-gegenereerde podcasts bieden een laagdrempelige manier om academisch onderzoek toegankelijker te maken voor de samenleving. Onderzoeksartikelen zijn vaak moeilijk leesbaar door zowel technische barrières, zoals beperkte toegang, als het gebruik van complex taalgebruik en academisch jargon. Klaus licht dit laatste toe met een voorbeeld: “Het onderzoek dat ik doe is sterk fundamenteel onderzoek. De artikelen zijn vaak zeer abstract en nauwelijks geschikt voor een groter publiek. Ook studenten en collega’s buiten mijn vakgebied hebben daar moeite mee.”
Het podcastmedium helpt om die toegankelijkheid te vergroten, terwijl de analytische kracht van AI zorgt voor begrijpelijke en behapbare wetenschappelijke inzichten. AI genereert namelijk een aflevering met een gestructureerde conversatie en een duidelijke rode draad. Jennifer legt uit: “Het gaat stap voor stap, waardoor de aflevering makkelijk te begrijpen en te volgen is. De twee stemmen zorgen verder voor een vloeiend, spontaan gesprek dat begrijpelijk blijft: ”In tegenstelling tot traditionele podcasts vermijdt AI afdwalingen en focust uitsluitend op hoofdpunten. Hierdoor biedt het medium ook voordelen voor studenten: De podcasts geven een eerste overzicht van een artikel en initiële overdracht van de kernboodschap. Ze zijn geen vervanging van wetenschappelijke artikelen, maar wel een waardevolle aanvulling naast traditioneel cursusmateriaal.
Toepassing 3: AI-gedreven prototyping
Al enkele jaren experimenteert dr. Maurice de Rochemond (RSM) enthousiast met GenAI in het onderwijs, met het doel om bij te dragen aan innovatiever en meer impactvol leren. Als docent bij de afdeling Strategic Management & Entrepreneurship verkent hij regelmatig hoe GenAI kan helpen om ideeën snel te visualiseren, bijvoorbeeld via een AI-gegenereerde website of een eenvoudig prototype. Maurice legt uit: “In een paar minuten kun je een interactieve schets of vroege versie van een idee creëren, zonder technische kennis; puur door effectieve prompting.”
In zijn onderwijs nodigt hij studenten dan ook frequent uit om te verkennen welke mogelijkheden AI biedt bij prototyping, en om hier kritisch op te reflecteren. Deze aanpak wordt meestal positief ontvangen. Zoals een student het samenvatte: “the encouragement to explore AI, for example to create an early prototype, was really helpful. It made me continue experimenting with this after the course as well”
Tegelijkertijd benadrukt hij het belang van kritisch denken: “Blijf kritisch nadenken: wie is je doelgroep, wat wil je bereiken? AI kan een handig hulpmiddel zijn, maar het begint bij je eigen brein.” Daarom raadt Maurice studenten en docenten aan om eerst zelf hun concept uit te schrijven of te schetsen op papier. “Zo blijf je je eigen creativiteit behouden, waarna AI kan helpen om dat eerste idee verder tot leven te brengen.
Sfeerbeelden van de GenAI Monthly Meetup (23 Oktober)
Verantwoord experimenteren
De voorbeelden in dit artikel vormen slechts het topje van de ijsberg als het gaat om de mogelijkheden van AI om onderwijs te verrijken en docenten te ondersteunen. Continue ontdekken en experimenteren blijft daarom essentieel, benadrukt Shen Liu van de AI-cluster van de CLI: “GenAI biedt talloze kansen, van kleine aanpassingen tot ingrijpende veranderingen in de manier van doceren en werken. Vooral kan GenAI tijd besparen en taken vereenvoudigen, waardoor docenten meer ruimte krijgen om zich te richten op het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs.”
Tegelijkertijd is het cruciaal om steeds de ethische, sociale en economische implicaties in overweging te nemen, zodat AI op een verantwoorde en veilige manier wordt ingezet. “Ondanks dat de CLI onderwijsinnovatie belangrijk vindt en stimuleert, vinden wij ook dat het verantwoord moet gebeuren. Onderwijsprofessionals en studenten moeten bij elk toepassing kritisch nadenken of GenAI de juiste en veiligste oplossing is. Ook moeten de experimenten altijd in samenspraak gaan met de desbetreffende faculteit. Betrek dus vroegtijdig de juiste collega’s voor een succesvol experiment," aldus Shen.
Meer informatie en richtlijnen over het gebruik van GenAI vind je op deze pagina.
- Meer informatie
Wil je meer weten over de mogelijkheden van AI voor je onderwijs? Bezoek dan de TeachEUR AI-themapagina of AI@EUR pagina, neem deel aan een MicroLab over AI of sluit aan bij (een van) de maandelijkse Gen-AI Meetups.
Of misschien heeft dit artikel je geïnspireerd om een (AI-)project te starten met behulp van de CLI? Bezoek dan deze pagina en neem contact met ons op.
Disclaimers
- GenAI tools slaan vaak gebruikersdata op. Voer daarom geen persoonlijke of vertrouwelijke informatie over jezelf, studenten of EUR in, en raadpleeg steeds de algemene gebruiksrichtlijnen voor Generatieve AI en je facultaire AI-beleid/richtlijnen.
- Aangezien de AI-tools die in enkele AI-toepassingen werden gebruikt niet in lijn zijn met de door de EUR aanbevolen AI-systemen, zijn er in het artikel geen namen van GenAI-tools vermeld.
- Het gebruik van GenAI (tools) is volledig vrijwillig en ligt onder eigen verantwoordelijkheid van de gebruiker. Dit artikel is uitsluitend bedoeld voor informatieve doeleinden en suggereert niet dat experimenteren met GenAI of het gebruik van specifieke GenAI-tools verplicht is.
- Onder de AI Act wordt het gebruik van GenAI voor assessments geclassificeerd als ‘high risk’. Overweeg je GenAI te gebruiken voor een assessment, raadpleeg dan altijd een EUR AI-expert en zorg voor volledige naleving van de richtlijnen van de AI Act.
- Gerelateerde content
- Gerelateerde links
- Meer CLI nieuws
